Σε έναν από τους τέσσερις αμφίγλυφους πεσσούς της Στοάς των Ειδώλων, γνωστή και ως Incantadas ή Μαγεμένες, απεικονίζεται ολόσωμος ο θεός Διόνυσος. Φορά στεφάνι από κισσόφυλλα και κρατά έναν βότρυ (τσαμπί σταφύλλι) στο αριστερό του χέρι. Το κάτω μέρος του σώματός του καλύπτεται από το ιμάτιο. Στα δεξιά του υπάρχει ένας καθιστός πάνθηρας, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου δεν σώζεται. Στην πίσω όψη υπάρχει ανάγλυφο με μία από τις Νύμφες Αύρες, κόρες του Βορέα, γνωστές και ως Βορειάδες. Στους άλλους τρεις πεσσούς σώζονται τα εξής ζεύγη: Νίκη και Μαινάδα (ακόλουθος του Διονύσου), Γανυμήδης και Λήδα, Διόσκουρος και Αριάδνη (σύζυγος του Διονύσου).
Οι πεσσοί ανήκαν σε μία κιονοστοιχία, η οποία κοσμούσε ένα αδιευκρίνιστης πλέον χρήσης κτίριο νότια της Αρχαίας Αγοράς της Θεσσαλονίκης. Οι πεσσοί συνολικά ήταν πέντε και κατασκευάστηκαν από μάρμαρο Θάσου. Κατά την οθωμανική περίοδο το μνημείο ενσωματώθηκε σε κτήριο της εβραϊκής συνοικίας Ρογκός (πρόκειται για την περιοχή γύρω από την σημερινή οδό Χαλκέων, δίπλα στην Παναγία Χαλκέων και πίσω από τα λουτρά Παράδεισος ή Μπέη Χαμάμ, κοντά στην αρχαία ρωμαϊκή αγορά). Οι Έλληνες κάτοικοι ονόμαζαν το μνημείο Στοά των Ειδώλων, ενώ οι ονομασίες Incantandas στα ισπανικά (στη συνοικία έμεναν πολλοί Eβραίοι Σεφαραδίτες) και Μαγεμένες στα ελληνικά σχετίζονται με έναν θρύλο που θέλει ως πρωταγωνιστή τον Μέγα Αλέξανδρο και μια θρακιώτισσα βασίλισσα.
Το 1864 ο Γάλλος παλαιογράφος Emmanuel Miller, με άδεια της οθωμανικής κυβέρνησης απέσπασε και μετέφερε τα γλυπτά στο Μουσείο του Λούβρου, όπου και βρίσκονται έως σήμερα. Από το 2015 πιστά αντίγραφά τους εκτίθενται στο προστώο του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης.
Λεζάντα Αμφίγλυφος πεσσός με το Διόνυσο και την Νύμφη Αύρα από τη Στοά των Ειδώλων (ή Μαγεμένες)
Μυθικά πρόσωπα Αριάδνη (Ηρωίδα) ,Διόνυσος (Θεός)
Είδος Αρχιτεκτονικό γλυπτό
Προέλευση Στοά των Ειδώλων (ή Μαγεμένες ή Incantadas), Θεσσαλονίκη
Σημερινή θέση Μουσείο του Λούβρου, Γαλλία
Αριθμός ευρετηρίου Ma 1393
Χρονολόγηση τέλος 2ου ή αρχές 3ου αι. μ.Χ.
Σημειώσεις
Louvre Collections: πεσσός με το Διόνυσο και την Αύρα
Louvre Collections: πεσσός με τη Νίκη και τη Μαινάδα
Louvre Collections: πεσσός με το Γανυμήδη και τη Λήδα
Louvre Collections: πεσσός με έναν Διόσκουρο και την Αριάδνη
Οι Μαγεμένες στην 84η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης
Παλιά σχέδια από τη συλλογή Aikaterini Laskaridis Foundation Library
Τμήμα της ταινίας "Οι Μαγεμένες", με το οποίο το Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Μακεδονικών και Θρακικών Σπουδών συμμετείχε στις "Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς" (2010) και στο επίσημο διαγωνιστικό πρόγραμμα του Festival du film d'archéologie στη Μπεζανσόν της Γαλλίας (19-19 Ιουνίου 2011).
Perdrizet Paul. L'« Incantada » de Salonique (Musée du Louvre ). In: Monuments et mémoires de la Fondation Eugène Piot, Vol. 31, 1-2, 1930. pp. 51-90.
Sève, Michel. “La Colonnade des Incantadas à Thessalonique.” Revue Archéologique, no. 1, 2013, pp. 125–33,
Συνδεδεμένοι
μύθοι