Βαρβάρα: με ρίζες που χάνονται στον χρόνο...

Η βαρβάρα είναι ένας γλυκός χυλός που έφτιαχναν παραδοσιακά στη Θράκη με δημητριακά, όσπρια, αποξηραμένους καρπούς και φρούτα. Αρχικά, έβραζαν καλαμπόκια, ρεβίθια και κουκιά, και στον χυλό προσέθεταν σιτάρι, αμύγδαλα, καρύδια, ρόδια, σταφίδες, σύκα, καβουρδισμένο σουσάμι, ταχίνι και φρούτα ψιλοκομμένα - κυρίως μήλα σκληρά. Ιδανικά, την σέρβιραν ζεστή, πασπαλισμένη με κανέλα και γαρνιρισμένη με ξηρούς καρπούς.

Σύμφωνα με την παράδοση, οι νοικοκυρές της Θράκης ετοίμαζαν τη βαρβάρα την παραμονή της γιορτής της Αγίας Βαρβάρας, δηλαδή στις 3 Δεκεμβρίου. Την ημέρα της γιορτής, τη μοίραζαν από τα ξημερώματα σε σπίτια που είχαν παιδιά για να τα έχει καλά η αγία. Το έθιμο συνδέεται με την πίστη ότι η αγία Βαρβάρα μπορεί να μεσολαβήσει για τη θεραπεία της ευλογιάς, αλλά και με διάφορους θρύλους της περιοχής, που σχετίζονται με την παραγωγή του σιταριού που ήταν απαραίτητο για την παρασκευή ψωμιού.

Ωστόσο, το έδεσμα φαίνεται να έχει τις απώτερες ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα, και ειδικότερα στη λατρεία της θεάς Εκάτης, και τα Εκαταία δείπνα τα οποία προσέφεραν οι άνθρωποι στη θεά για να προστατεύει του ίδιους, αλλά και τη σοδειά τους.

Θυμίζει τον ασουρέ, τη γλυκιά σούπα που φτιάχνουν οι Έλληνες μουσουλμάνοι της Θράκης, οι Πομάκοι, γιορτάζοντας την Ημέρα του Ασουρέ, και την οποία μοιράζουν σε γείτονες μουσουλμάνους και χριστιανούς.

Η αγία Βαρβάρα και το έθιμο της βαρβάρας στη Θράκη

eTOURIST

Ζευγουλάς, Μ. (2008). Παλίμψηστο Θρακικών Γεύσεων. Εθνολογικό Μουσείο Θράκης. ISBN: 978-960-87736-4-6.