Το κάστρο της Σαμοθράκης, από τους Βυζαντινούς στους Γενουάτες

Το σημείο όπου βρίσκεται το κάστρο δεν σταμάτησε να κατοικείται από τα προϊστορικά χρόνια έως σήμερα. Η θέση όπου επιλέχθηκε να κτιστεί το κάστρο της Χώρας, πάνω στον απότομο και βραχώδη λόφο, προσέφερε ασφάλεια και καλή εποπτεία της γύρω περιοχής. Ο Γενουάτης άρχοντας του νησιού Παλαμήδης Γατελούζος (Palamede Gattilusio) έκτισε νέους πύργους και τείχη μεταξύ των ετών 1431-1433 και ανέλαβε την επισκευή της παλαιότερης οχύρωσης του 10ου αιώνα μ.Χ. Η παραχώρηση από τους Βυζαντινούς αυτοκράτορες νησιών και περιοχών στους Γενουάτες γινόταν ως αντάλλαγμα για τη βοήθεια και υποστήριξή τους ή δινόταν ως προίκα. Οι Γενουάτες με τη σειρά τους είχαν το διοικητικό έλεγχο των νησιών και την υποχρέωση να ενισχύσουν τα αμυντικά και οχυρωματικά έργα της περιοχής τους.

Το κάστρο έχει έκταση 1.880 τ.μ., και για μεγαλύτερη ασφάλεια αποτελείται από εσωτερική και εξωτερική οχύρωση. Η είσοδος του κάστρου βρίσκεται στα ανατολικά μεταξύ του κυκλικού και του ορθογώνιου πύργου. Ο ορθογώνιος κτίστηκε το 1433, είναι τριώροφος με ύψος 11,30μ. και θέσεις για τους τοξότες. Ο κυκλικός, με ύψος 12 μ., κατασκευάστηκε αργότερα, με αργολιθοδομή και ζώνες πλίνθων, εφάπτεται στην εξωτερική οχύρωση και εσωτερικά ήταν επιχωματωμένος. Ένας ορθογώνιος πύργος στην εσωτερική οχύρωση σώζεται σε ύψος 13 μ. και είναι κατασκευασμένος το 1431. Για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε και αρχαίο αρχιτεκτονικό υλικό. Πίσω από το κάστρο, στη ΝΔ πλευρά του, αναπτύχθηκε ο οικισμός. 

Ιδιαίτερης σημασίας, για τις πληροφορίες που διασώζουν, είναι οι δύο επιγραφές που βρίσκονται εντοιχισμένες σε πολύ καλή κατάσταση στο κάστρο. Η πρώτη, εντοιχισμένη στον ορθογώνιο πύργο της εσωτερικής οχύρωσης, φέρει σε οριζόντια διάταξη θυρεούς, τον αετό και τον φολιδωτό θυρεό των Κατελούζων σε συνδυασμό με τα 4Β των Παλαιολόγων στο άνω μέρος και δεξιά το τετραγράμματο συμπίλημα των Παλαιολόγων. Η δεύτερη επιγραφή χρονολογείται το 1433 βρίσκεται στον εξωτερικό περίβολο, πάνω στον ορθογώνιο πύργο. Ο συνδυασμός των συμβόλων και των θυρεών των δύο οικογενειών Γατελούζων και Παλαιολόγων συμβολίζει την επικυριαρχία της περιοχής και τη μεταξύ τους συγγένεια.

Υπουργείο Πολιτισμού 

Καστρολόγος

Διαρκής κατάλογος των κηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων και μνημείων