Ίχνη αρχαίας ανθρώπινης παρουσίας και τέχνης στο σπήλαιο του Αγίου Μάρκου

Στα νότια του Φαλακρού όρους, μεταξύ των στενών Πύργων-Πετρούσας και Γρανίτη, βρίσκεται το σπήλαιο του Αγίου Μάρκου. Το σπήλαιο είναι αφιερωμένο στον Άγιο Μάρκο ίσως από τον 11ο αιώνα, εποχή που χρονολογούνται τα υπολείμματα του τοίχου, σύμφωνα με την τυπολογία της τοιχοδομίας, η οποία βρίσκεται μπροστά από το σπήλαιο. Δίπλα στην είσοδο του σπηλαίου διακρίνονται κατάλοιπα οικιών (θεμέλια και κεραμίδια) και όστρακα (αβαφούς και εφυαλωμένης) κεραμικής της βυζαντινής περιόδου.

Στο σπήλαιο εσωτερικά δημιουργούνται δύο μεγάλες αίθουσες που οι κάτοικοι της περιοχής είχαν μετατρέψει σε χώρους λατρείας. Στην πρώτη αίθουσα διακρίνονται τα ερείπια ενός τοιχογραφημένου ναού αφιερωμένου στην Παναγία τη Σπηλαιώτισσα και δύο δεξαμενές που κατασκευάστηκαν από τη μετατροπή των σταλαγμιτικών εναποθέσεων και κτιστούς τοίχους με υδραυλικό κονίαμα. Ακόμα και σήμερα οι προσκυνητές παίρνουν το νερό που συλλέγεται στη μία δεξαμενή ως αγιασμό.

Στη δεύτερη αίθουσα διακρίνονται επιγραφές της μεταβυζαντινής περιόδου (15ο  αιώνα και μεταγενέστερα). Βρίσκονται στα δυτικά πλάγια φατνώματα του σπηλαίου και οι περισσότερες χρονολογούνται στους 18ο και 19ο αιώνα ενώ λιγότερες χρονολογούνται στους 15ο-17ο. Μερικές από τις νεότερες επιγραφές είναι στην κυριλλική γραφή και χρονολογούνται στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού.

Ιδιαίτερης σημασίας αποτελούν οι επιγραφές με επικλητικούς στίχους γραμμένες με ακίδες,  ακιδογραφήματα, που χρονολογούνται στον 11ο και 12ο αιώνα. Το σπήλαιο δεν είναι επισκέψιμο αλλά στις 23 Απριλίου, ημέρα που τιμάται η μνήμη του Αγίου Γεωργίου, προσκυνητές επισκέπτονται το σπήλαιο. Από την είσοδο του σπηλαίου ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τη θέα της πεδιάδας της Δράμας. 

Υπουργείο Πολιτισμού