Ο σπηλαίος βυζαντινός ναός των Αγίων Θεοδώρων
Το μικρό σπήλαιο που βρίσκεται βόρεια της Αλεξανδρούπολης, στον οδικό άξονα προς τον οικισμό του Άβαντα, κατά τα βυζαντινά χρόνια μετατράπηκε και διαμορφώθηκε σε ναό. Σε πρώτο επίπεδο σχηματίζεται ο πρόναος ενώ πιο ψηλά ο κυρίως ναός που διαθέτει και κτιστό τέμπλο.
Στα τοιχώματα του σπηλαίου όπως και στο τέμπλο σώζονται τοιχογραφίες που σύμφωνα με την τεχνοτροπία τους χρονολογούνται σε δύο φάσεις, στα τέλη του 11ου αιώνα και στο μεταίχμιο του 12ου και του 13ου αιώνα. Η εικονογράφηση έχει ως κύριο θέμα τον Κύκλο της Θεοτόκου, οπότε δεν αποκλείεται ο ναός να ήταν αρχικά αφιερωμένος στην Παναγία. Άγνωστο παραμένει πότε αφιερώθηκε στους Αγίους Θεοδώρους όπως ο σπηλαίος ναός είναι γνωστός έως σήμερα. Στο σπήλαιο οδηγεί διαμορφωμένο μονοπάτι και σύγχρονη κλίμακα.
Ινστιτούτο Σπηλαιολογικών Ερευνών Ελλάδας
Διαρκής κατάλογος των κηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων και μνημείων
Ντοκιμαντέρ: Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα (1999)