Ορφικά ελάσματα αποκαλούνται τα λεπτά φύλλα χρυσού που είχαν χαραγμένες επιγραφές και τοποθετούνταν σε τάφους. Οι νεότεροι μελετητές ονόμασαν τα ελάσματα Ορφικά, διότι συνδέονται με αυτούς που μυούνταν σε μυστηριακές λατρείες με μυστικιστικές τελετές και σχετίζονται με τον μυθικό ποιητή Ορφέα (Ορφικά Μυστήρια, Ορφισμός). Στα ελάσματα αναγράφεται συνήθως ένα μικρό κείμενο, με το οποίο δηλώνεται η θέση του νεκρού και παρέχονται οδηγίες σχετικές με το ταξίδι του νεκρού στον Κάτω Κόσμο. Έτσι, ο μυημένος, χάρη στη συμμετοχή του σε τέτοιες τελετουργίες και εφοδιασμένος με χρήσιμες πληροφορίες για το πού πρέπει να πάει και τι να πει στον Κάτω Κόσμο, θα μπορέσει ως νεκρός να εξασφαλίσει μια καλή μετά θάνατον ζωή.
Σε αυτό το έλασμα το κείμενο έχει τη μορφή διαλόγου ανάμεσα στον μυημένο νεκρό και μια πηγή του Κάτω Κόσμου.
ΔΙΨΑΙΑΥΟΣΕΓΩΚΑΠΟΛΛΥΜΑΙ / ΑΛΛΑΠΙΕΜΟΥΚΡΑΝΑΣΑΙΕΙΡΟΩ / ΕΠΙΔΕΞΙΑΛΕΥΚΕΚΥΠΑΡΙΣΣΟΣ / ΤΙΣΔΕΖΙΠΩΔΕΖΙΓΑΣΥΙΟΣΕΙΜΙ / ΚΑΙΟΥΡΑΝΟΣΑΣΤΕΡΟΕΝΤΟΣ / ΑΥΤΑΡΕΜΟΙΓΕΝΟΣΟΥΡΑΝΟΝ
Δίψαι αὖος ἐγὼ κ᾽απόλλυμαι ἀλλὰ πιέ μου κράνας αἰειρόω ἐπὶ δεξιά λευκῆ κυπάρισσος “τίς δ᾽έζι? πῶ δ᾽έζι?” Γᾶς υἰός εἰμί καὶ οὐρανοῦ ἀστερόεντος αὐτάρ ἐμοὶ γένος οὐρανόν.
Μετάφραση επιγραφής στη νέα ελληνική:
(Μυημένος): Έχω ξεραθεί από τη δίψα και χάνομαι!
(Πηγή): Τότε έλα να πιεις από εμένα, την πάντα ρέουσα πηγή. Δεξιά υπάρχει ένα φωτεινό κυπαρίσσι. Ποιός είσαι; Από πού είσαι;
(Μυημένος): Είμαι ο γιος της Γης και του έναστρου ουρανού. Αλλά το γένος μου είναι ουράνιο.
Λεζάντα Ορφικό έλασμα με οδηγίες προς το νεκρό για τον Κάτω Κόσμο
Μυθικά πρόσωπα Ορφέας (Μουσικός)
Είδος Μεταλλικό αντικείμενο
Προέλευση Ελλάδα
Σημερινή θέση The J. Paul Getty Museum, Μαλιμπού
Αριθμός ευρετηρίου 75.AM.19
Χρονολόγηση μέσα 4ου αι. π.Χ.
Σημειώσεις
Lamella Orphica (Getty Museum)
Lamella Orphica · Hollins University Library Digital Exhibits
Passports to a better afterlife - lamellae orphicae (getty.edu)
Συνδεδεμένοι
μύθοι