Το βυζαντινό κάστρο της Ξάνθης

Βόρεια της πόλης της Ξάνθης βρίσκεται το βυζαντινό κάστρο της Ξάνθειας. Χτίστηκε πιθανότατα τον 12ο μ.Χ. αιώνα. Σώζονται αποσπασματικά τείχη και πύργοι που καταλαμβάνουν την κορυφή και μεγάλη έκταση της πλαγιάς. Τα σωζόμενα τείχη φτάνουν σε ύψος έως και 10 μέτρα. Στη λαϊκή παράδοση είναι γνωστά ως "τείχη της Ξανθίππης". Η ονομασία "Ξανθίππη" χρησιμοποιείται και για την ευρύτερη περιοχή, μέχρι το κοντινό άλσος.

Ίχνη αρχαιότερου περιβόλου στα νότια του κάστρου οδήγησαν νεότερους μελετητές στο συμπέρασμα ότι εκεί βρισκόταν και η αρχαία πόλη. Ωστόσο δεν υπάρχουν αρκετές αποδείξεις για τη θέση της αρχαίας Ξάνθειας και την ταύτισή της με την ομώνυμη βυζαντινή. Ο Στράβων (1ος π.X. - 1ος μ.X. αιώνα) τοποθετεί την αρχαία πόλη ανατολικά κοντά στη λίμνη Βιστωνίδα πριν την Ίσμαρο και τη Μαρώνεια. Ο ίδιος αναφέρει ότι οι τρεις αυτές πόλεις ήταν πόλεις Κικόνων. Βασισμένοι σε αρχαίες πηγές πολλοί μελετητές ταυτίζουν την Ξάνθεια με την Τόπειρο.

Το κάστρο καλύπτεται σε μεγάλο βαθμό από τη γύρω βλάστηση.

Με το βυζαντινό κάστρο της πόλης συνδέεται ο μύθος της Ξανθίππης, της τελευταίας βασίλισσας της πόλης, πριν την κατάκτηση της πόλης από τους Οθωμανούς. Σύμφωνα με την παράδοση, η βασίλισσα Ξανθίππη χρησιμοποιούσε ένα δίκτυο στοών κάτω από την παλιά πόλη της Ξάνθης, για να μετακινείται από το παλάτι της που βρισκόταν στον χώρο της ακρόπολης και να κατεβαίνει είτε σε λουτρώνα στο εσωτερικό του οικισμού είτε στον ποταμό Κόσυνθο, όπου συνήθιζε να κάνει το μπάνιο της. 

Θρακικός Ηλεκτρονικός Θησαυρός 

Θρακικός Ηλεκτρονικός Θησαυρός 

Καστρολόγος

Ντοκιμαντέρ: Ξάνθη, η κυρά της Θράκης (1998)

JTI Target (βίντεο)