Σε απόσταση μόλις 7 χιλιομέτρων δυτικά της Κομοτηνής βρισκόταν η Μαξιμιανούπολις. Κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν Παιζούλαι, στη συνέχεια από τη Ρωμαϊκή έως την Υστεροβυζαντινή περίοδο αναπτύχθηκε σε σημαντική πόλη και μετονομάστηκε σε Μαξιμιανούπολις από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Γάιο Γαλέριο Βαλέριο Μαξιμιανό Αύγουστο (250-311). 

Υπάρχουν αναφορές σε γραπτές πηγές για την πόλη της περιόδου αυτής. Τον 5ο αιώνα αποτέλεσε έδρα επισκοπής που υπαγόταν στη μητρόπολη Τραϊανουπόλεως ενώ αργότερα έγινε ανεξάρτητη αρχιεπισκοπή. Κατά τη Βυζαντινή περίοδο αναφέρεται σε εκκλησιαστικά αρχεία ως Μοσυνόπολις και αποτέλεσε πρωτεύουσα του βυζαντινού θέματος του Βολερού. Ορμητήριο του αυτοκράτορα Βασίλειου Β΄ (976-1025) κατά των Βουλγάρων αλλά και σημαντικό πέρασμα βυζαντινών αυτοκρατόρων και κατακτητών στον δρόμο προς την Κωνσταντινούπολη, όπως της 4ης στρατιάς της Α΄ Σταυροφορίας το 1096.  Από το 1204 αποτέλεσε κτήση των Λατίνων και παραχωρήθηκε στο Γοδεφρείδο Βιλλεαρδουίνο. Από τον 13ο αιώνα η πόλη βρισκόταν σε ύφεση έχοντας γνωρίσει πολλές καταστροφές από τους κατακτητές αλλά και στις προσπάθειες να ανακτηθεί από τους Βυζαντινούς. Η κατοίκησή της έληξε κατά τους μεταβυζαντινούς χρόνους, μάλλον στα τέλη του 13ου αιώνα, η τελευταία ονομασία της πόλης που παραδίδεται ήταν Μεσσινέ Καλέ.

Από τις λίγες ανασκαφές που έχουν γίνει στον χώρο ο επισκέπτης μπορεί να δει υστερορωμαϊκούς τάφους, το κατώτερο τμήμα από περίκεντρο χριστιανικό ναό που θεωρείται ο επισκοπικός ναός της πόλης και τμήμα του τείχους από την υστερορωμαϊκή και παλαιοχριστιανική φάση της πόλης. Το τείχος είχε ορθογώνιο σχήμα και μήκος 3 χιλιομέτρων περιτειχίζοντας την πόλη έκτασης 400 στρεμμάτων περίπου. 

Ο χώρος είναι επισκέψιμος κατόπιν συνεννόησης με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ροδόπης. Η πρόσβαση στον χώρο γίνεται από την παλαιά επαρχιακή οδό Κομοτηνής-Ξάνθης μέσω Ιάσμου.

Υπουργείο Πολιτισμού

Θρακικός Ηλεκτρονικός Θησαυρός

Διαρκής κατάλογος των κηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων και μνημείων

Ροδόπη, ένας αειφόρος τουριστικός προορισμός (βίντεο)