Το κάστρο της Ανακτορούπολης στη Νέα Πέραμο
Δυτικά από τη Νέα Πέραμο, στο νότιο τμήμα του όρμου των Ελευθερών βρίσκονται τα ερείπια κάστρου που ανήκουν στη βυζαντινή Ανακτορόπολη. Το κάστρο κτίστηκε σε λόφο πάνω από τη θάλασσα προσφέροντας έλεγχο όλης της γύρω περιοχής προς τη στεριά και το πέλαγος. Στις γραπτές πηγές που διασώζονται η πόλη αναφέρεται από τον 10ο αιώνα μ.Χ. ως Αλεκτρυόπολις, αργότερα Αλεκτορόπολις και τον ταραχώδη 14ο αι. Ανακτορόπολις και Ελευθερόπολις. Σύμφωνα με τον τρόπο δόμησης και την επιγραφή που σώζεται στον νότιο περίβολο, δύο είναι οι σημαντικότερες οικοδομικές φάσεις:
Το 1383 ή 1387 καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς. Κατά την οθωμανική κυριαρχία η περιοχή πρέπει να εγκαταλείφθηκε ενώ στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο χρησιμοποιήθηκε ως στρατόπεδο για τον βουλγαρικό στρατό.
Ο περίβολος του κάστρου έχει περίμετρο 650μ. περίπου καταλαμβάνοντας έκταση 15,5 στρεμμάτων και σώζεται σε μέγιστο ύψος 8,5 μ. Για μεγαλύτερη ενίσχυση της άμυνας υπάρχουν 13 πύργοι, ορθογώνιοι, κυκλικοί και πολυγωνικοί. Στη νοτιοανατολική γωνία δεσπόζει ο ακρόπυργος με ύψος 11,5 μ. Κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας διακρίνονται τμήματα των βραχιόνων του λιμένα. Στο κάστρο πραγματοποιήθηκαν πρόσφατα σημαντικές εργασίες αναστήλωσης και αποκατάστασης.
Η πρόσβαση στον αρχαιολογικό χώρο γίνεται από την παραλιακή εθνική οδό Θεσσαλονίκης-Καβάλας μέσω χωματόδρομου από τη διασταύρωση της Νέας Περάμου.
1ο Συνέδριο τοπικής ιστορίας Παγγαίου-ΑΝΑΚΤΟΡΟΥΠΟΛΗ